ساختمان بتنی تا چند طبقه مجاز است
ساختمان بتنی تا چند طبقه مجاز است
تعداد طبقات مجاز در ساختمان‌های بتنی به چندین عامل بستگی دارد که در ادامه بررسی می‌کنیم:
۱. بر اساس آیین‌نامه‌ها و مقررات ملی ساختمان
در ایران، محدودیت تعداد طبقات ساختمان‌های بتنی تحت تأثیر مقررات ملی ساختمان و آیین‌نامه ۲۸۰۰ (طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله) است. برخی محدودیت‌های کلی عبارت‌اند از:
- ساختمان‌های با اسکلت بتنی در مناطق کم‌خطر زلزله: تا ۸ طبقه یا حدود ۲۵ متر می‌توانند بدون نیاز به دیوار برشی طراحی شوند.
- ساختمان‌های بتنی در مناطق زلزله‌خیز (مانند تهران، تبریز، مشهد و کرمان): معمولاً استفاده از دیوار برشی الزامی است و بسته به طراحی سازه می‌توان تعداد طبقات را افزایش داد.
- مقررات طرح تفصیلی شهرها: ممکن است محدودیت‌هایی برای حداکثر ارتفاع و تعداد طبقات بر اساس عرض خیابان، کاربری زمین و تراکم منطقه‌ای داشته باشد.
۲. بر اساس سیستم سازه‌ای ساختمان بتنی
الف) قاب خمشی بتنی
- در این سیستم، ستون‌ها و تیرها وظیفه تحمل بارهای جانبی و ثقلی را دارند.
- معمولاً تا ۶ طبقه بدون نیاز به دیوار برشی مجاز است.
- در صورت استفاده از قاب خمشی ویژه و بتن با مقاومت بالا، امکان افزایش طبقات تا ۱۰ تا ۱۲ طبقه وجود دارد.
ب) دیوار برشی بتنی
- دیوارهای برشی نیروهای جانبی زلزله را جذب و کنترل می‌کنند، بنابراین امکان اجرای ساختمان‌های بلندتر فراهم می‌شود.
- با این سیستم، ساختمان‌های تا ۱۵ طبقه و حتی بیشتر قابل‌اجرا هستند.
- در برخی برج‌های بلند (مثلاً ۲۰ تا ۳۰ طبقه) از هسته بتنی با دیوارهای برشی قوی به همراه قاب پیرامونی استفاده می‌شود.
ج) سیستم‌های ترکیبی (هسته بتنی + اسکلت فلزی)
- برای ساخت برج‌های بلندتر از ۳۰ طبقه معمولاً از هسته مرکزی بتنی و ستون‌های فلزی استفاده می‌شود.
- این روش برای برج‌های ۵۰ تا ۱۰۰ طبقه مانند برج میلاد یا برج‌های دبی متداول است.
ساختمان بتنی تا چند طبقه مجاز است
۳. بر اساس نوع خاک و منطقه لرزه‌خیزی
- در مناطقی با خاک نرم و ضعیف (مانند بخش‌هایی از تهران و شمال کشور)، محدودیت‌های بیشتری اعمال می‌شود و نیاز به فونداسیون‌های قوی‌تر (مانند شمع‌گذاری) وجود دارد.
- در مناطق زلزله‌خیز (مانند گسل‌های تهران، تبریز، کرمان) ارتفاع ساختمان‌های بتنی محدودتر است، مگر اینکه تدابیر ویژه‌ای مانند جداساز لرزه‌ای و دمپرها استفاده شود.
۴. مثال‌هایی از ساختمان‌های بلند بتنی در جهان و ایران
- برج میلاد تهران: با ۳۱۵ متر ارتفاع، هسته اصلی آن از بتن مسلح ساخته شده است.
- برج‌های دبی (مانند برج خلیفه): در آن‌ها از ترکیب بتن و فولاد استفاده شده است.
- برج‌های لوکس در تهران (مانند برج‌های الهیه و سعادت‌آباد): با بیش از ۳۰ طبقه، معمولاً از هسته بتنی + قاب فلزی استفاده می‌کنند.
نتیجه‌گیری
- ساختمان‌های بتنی معمولی (بدون دیوار برشی): تا ۶ تا ۸ طبقه
- با دیوار برشی قوی: تا ۱۵ طبقه و بیشتر
- هسته بتنی با قاب فلزی: تا ۳۰ طبقه و بالاتر
- ساختمان‌های بسیار بلند (بیش از ۴۰ طبقه) معمولاً از بتن و فولاد به‌صورت ترکیبی استفاده می‌کنند.
بنابراین، برای تعیین دقیق تعداد طبقات مجاز در پروژه خود، باید مواردی مانند مقررات شهری، نوع خاک، منطقه زلزله‌خیزی و طراحی سازه‌ای را در نظر بگیرید.