نکات مهم مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان علائم و تابلو ها
نکات مهم مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان علائم و تابلو ها
مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان با عنوان “علائم و تابلوها” به استانداردها و الزامات مربوط به طراحی، نصب و نگهداری علائم و تابلوهای راهنمایی در ساختمان‌ها می‌پردازد. در اینجا نکات مهم این مبحث را به‌طور خلاصه بیان می‌کنیم:
۱. هدف و دامنه کاربرد
- ارائه استانداردهای مربوط به علائم ایمنی، راهنمایی و هشداردهنده در ساختمان‌ها.
- افزایش ایمنی و هدایت مناسب افراد در شرایط عادی و اضطراری.
- الزام استفاده از تابلوهای استاندارد برای ساختمان‌های عمومی، تجاری، اداری و مسکونی پرتردد.
۲. انواع علائم و تابلوها
- علائم ایمنی: شامل علائم هشداردهنده، ممنوعیت، الزام‌آور و علائم مربوط به تجهیزات ایمنی مانند خروج اضطراری، کپسول آتش‌نشانی و …
- علائم راهنمایی و اطلاعاتی: شامل تابلوهای هدایت مسیر، شماره‌گذاری طبقات، نام واحدها، سرویس‌های بهداشتی و …
- علائم هشداردهنده: مانند تابلوهای خطر مواد شیمیایی، خطر برق‌گرفتگی، سطوح لغزنده و غیره.
- علائم نوری و شب‌نما: الزام استفاده از تابلوهای فسفری یا نورپردازی شده در مسیرهای خروج اضطراری.
۳. استانداردهای طراحی علائم
- رنگ‌بندی استاندارد:
- قرمز: علائم خطر و ممنوعیت (مانند “ورود ممنوع”)
- زرد: علائم هشداردهنده (مانند “احتیاط – مواد قابل اشتعال”)
- سبز: علائم ایمنی و تجهیزات امدادی (مانند “مسیر خروج اضطراری”)
- آبی: علائم دستورالعملی و الزام‌آور (مانند “استفاده از ماسک الزامی است”)
- اندازه و خوانایی:
- متناسب با فاصله دید و محیط مورد استفاده.
- استفاده از فونت‌های خوانا و استاندارد.
- استفاده از نمادهای بین‌المللی: برای درک بهتر کاربران مختلف.
۴. نصب و جانمایی تابلوها
- باید در ارتفاع مناسب (بین ۱۴۰ تا ۱۷۰ سانتی‌متر از سطح زمین) نصب شوند.
- نباید توسط تجهیزات یا وسایل دیگر مسدود شوند.
- علائم خروج اضطراری باید به‌صورت مداوم و قابل رویت در مسیر خروج نصب شوند.
- در راه‌پله‌ها، پارکینگ‌ها و فضاهای پرتردد باید از تابلوهای شب‌نما یا نوری استفاده شود.
۵. نگهداری و بروزرسانی علائم
- تابلوها باید به‌طور مرتب بررسی و در صورت نیاز تعویض شوند.
- نباید دچار رنگ‌پریدگی، شکستگی یا آسیب شوند.
- در صورت تغییر کاربری فضا، علائم نیز باید متناسب با نیاز جدید تنظیم شوند.
۶. الزامات قانونی و نظارتی
- رعایت استانداردهای ملی و بین‌المللی مانند ISO 7010 برای نمادهای ایمنی.
- الزام استفاده از علائم ایمنی در ساختمان‌های عمومی، بیمارستان‌ها، مدارس، مجتمع‌های تجاری و صنعتی.
- نظارت بر اجرای صحیح علائم توسط نهادهای مسئول مانند شهرداری و سازمان آتش‌نشانی.
علائم و تابلوها
سوالات مهم مبحث بیستم
اگر قصد آمادگی برای آزمون‌های نظارت، اجرا یا طراحی دارید، سوالات مهم مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان (علائم و تابلوها) معمولاً به استانداردها، الزامات نصب و مشخصات فنی علائم مربوط می‌شود. در ادامه برخی از سوالات کلیدی را آورده‌ایم:
۱. کلیات و مفاهیم اصلی
- هدف اصلی مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان چیست؟
- چند نوع دسته‌بندی کلی برای علائم و تابلوها در این مبحث تعریف شده است؟ نام ببرید.
- در چه نوع ساختمان‌هایی الزام به نصب علائم و تابلوهای ایمنی وجود دارد؟
۲. انواع علائم و مشخصات آنها
- چهار رنگ اصلی علائم و کاربرد هر یک را توضیح دهید؟
- علائم شب‌نما چه کاربردی دارند و در چه مواردی الزام به استفاده از آنها وجود دارد؟
- تفاوت بین علائم راهنمایی و علائم ایمنی چیست؟
- نمادهای بین‌المللی ISO 7010 در مبحث بیستم چه نقشی دارند؟
۳. استانداردهای نصب و ابعاد تابلوها
- تابلوهای خروج اضطراری در چه ارتفاعی از سطح زمین باید نصب شوند؟
- حداقل و حداکثر اندازه فونت‌های استفاده شده در علائم ایمنی چقدر باید باشد؟
- چه نکاتی باید در جانمایی علائم ایمنی رعایت شود؟
- فاصله استاندارد بین علائم در مسیرهای خروج اضطراری چقدر است؟
۴. نکات اجرایی و نظارتی
- چه مراجعی بر نصب صحیح علائم و تابلوهای ایمنی نظارت دارند؟
- در چه شرایطی نیاز به تعویض یا تعمیر تابلوهای ایمنی وجود دارد؟
- آیا استفاده از علائم دست‌ساز و غیر استاندارد در ساختمان‌های عمومی مجاز است؟ چرا؟
- الزامات مربوط به استفاده از علائم در پارکینگ‌ها چیست؟
۵. سوالات محاسباتی و تطبیقی
- اگر فاصله دید برای یک علائم هشداردهنده ۱۰ متر باشد، حداقل اندازه فونت نوشته‌شده روی آن چقدر باید باشد؟
- اگر در یک ساختمان تجاری ۵ طبقه، پله‌های فرار در دو نقطه قرار دارند، حداقل چند علامت خروج اضطراری باید در هر طبقه نصب شود؟
- برای یک سالن بزرگ با ظرفیت ۵۰۰ نفر، چند عدد تابلو خروج اضطراری حداقل باید نصب شود؟