تشخیص پوسیدگی میلگرد

پوسیدگی میلگرد یکی از عوامل اصلی کاهش عمر مفید سازه‌های بتنی است. در بیشتر سازه‌های بتنی مسلح، میلگرد به عنوان عضو باربر پنهان در دل بتن قرار دارد و پوسیدگی آن به‌راحتی قابل رؤیت نیست. تشخیص زودهنگام این مشکل می‌تواند از خسارات مالی و جانی شدید جلوگیری کند.

علل پوسیدگی میلگرد

پوسیدگی یا خوردگی میلگرد معمولاً به‌دلیل واکنش‌های الکتروشیمیایی در محیط مرطوب و قلیایی بتن به‌وجود می‌آید. عوامل مؤثر عبارت‌اند از:

• نفوذ یون کلر (مثلاً از آب دریا یا نمک‌های ضد یخ)

• کاهش pH بتن در اثر کربناته شدن

• ترک‌های سطحی که امکان ورود آب و اکسیژن را فراهم می‌کنند

• طراحی و اجرای نادرست پوشش بتنی

علائم ظاهری پوسیدگی

گرچه میلگرد درون بتن پنهان است، اما برخی علائم خارجی می‌توانند نشانه‌ای از پوسیدگی آن باشند:

• ترک‌های سطحی در بتن

• بیرون‌زدگی زنگ آهن یا لکه‌های قهوه‌ای‌رنگ روی سطح

• تورم و پوسته‌پوسته شدن سطح بتن

• افت مقاومت یا تغییر در رفتار باربری سازه

تشخیص پوسیدگی میلگرد

روش‌های تشخیص پوسیدگی میلگرد

۱. روش بصری (Visual Inspection)

اولین قدم در تشخیص خوردگی، بررسی چشمی سطح بتن است. وجود ترک‌ها، تغییر رنگ، و جداشدگی سطح می‌تواند نشانه‌ای از مشکل باشد.

۲. آزمایش چکش اشمیت (Schmidt Hammer Test)

این تست غیرمخرب مقاومت نسبی بتن را مشخص می‌کند. کاهش مقاومت در نقاط خاص ممکن است نشانه‌ای از خوردگی داخلی باشد.

۳. روش هاف‌سل (Half-Cell Potential Test)

این روش، یکی از پرکاربردترین روش‌ها برای ارزیابی خوردگی میلگرد است. با استفاده از الکترود مرجع، پتانسیل الکتریکی سطح میلگرد اندازه‌گیری می‌شود که نشانه‌ای از احتمال وقوع خوردگی است.

۴. اسکن میلگرد با دستگاه GPR (Ground Penetrating Radar)

این روش به‌کمک امواج راداری، محل و عمق قرارگیری میلگردها را تعیین می‌کند و می‌تواند نشانه‌هایی از ناپیوستگی یا تغییر وضعیت آن‌ها را نشان دهد.

۵. روش‌های الکتروشیمیایی پیشرفته

مانند تست مقاومت الکتریکی، شدت جریان خوردگی، و آنالیز الکتروشیمیایی که معمولاً در آزمایشگاه یا با تجهیزات پیشرفته قابل انجام هستند.

۶. آزمایش برداشت مغزه (Core Test)

در موارد بحرانی، بخشی از بتن نمونه‌برداری شده و در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد.

نتیجه‌گیری

تشخیص زودهنگام خوردگی میلگرد می‌تواند نقش بسیار مهمی در حفظ ایمنی، افزایش عمر سازه و کاهش هزینه‌های ترمیم داشته باشد. استفاده از روش‌های غیرمخرب به مهندسان این امکان را می‌دهد تا بدون آسیب به سازه، وضعیت درونی آن را ارزیابی کنند و اقدامات اصلاحی را پیش از پیشرفت خوردگی انجام دهند.